Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Oysa birçok çocuk, varoluşunun temel unsurları olan haklarının çeşitli sebeplerle ihlal edilebileceği bir dünyaya doğuyor. Hatta bu haklardan mahrum edilmiş olarak doğuyor. Yoksulluk ve savaş, çocukların haklarını ihlal eden koşulların başında geliyor.
Diğer yandan çocuğu henüz olmamış sayan, onu yetişkinliğe erişmeden bir özne olarak kabul etmeyen ve çocuğu geleceğe hapseden çocuk algısı, çocukların her gün çeşitli biçimlerde hak ihlallerine uğramalarına zemin hazırlıyor, onları görünmez kılıyor. Bu ihlaller bazen korumacı bazen de çocuğu göz ardı eden bir anlayışla vücut bulabiliyor. Oysa çocuğu hakları olan bir özne olarak görmek ve haklarını bilmek, hem çocuklar için hem de çocuklara karşı sorumluluğu olan yetişkinler için daha iyi bir yaşamın ilk adımı.
“Çocuğum ben, elleri, yüzü, gözleri, yüreği ve hakları olan bir çocuğum”
Bu konuda yardımımıza Alain Serres tarafından yazılan, Aurelia Fronty tarafından resimlenenÇocuk Olmaya Hakkım Varkitabı koşuyor. Kitabı, hem çocuklar hem yetişkinler için haklar konusuna önemli bir temel kaynak olarak tanımlayabiliriz. Aurelia Fronty’nin çizimlerinin güzelliğini not edelim öncelikle. Alain Serres ise temel hakları en yalın haliyle cümlelere dökmüş ve sözü çocuklara bırakmış. Kitapta çocuklar konuşuyor.
Kitap ilk olarak çocuğun bütünlüğünü vurgulayan “Çocuğum ben, elleri, yüzü, gözleri, yüreği ve hakları olan bir çocuğum,” cümlesiyle başlıyor. Eğitim, barınma, beslenme gibi temel haklar çocuklar tarafından dillendiriliyor.
Kitabın vurucu kısımlarından biri ise şöyle: “Kurşun yağmurlarını ve savaşları hiç bilmemeye hakkım var.” Savaşın aynı zamanda bir çocuk hakkı ihlali olduğunu unutan, çocukları savaşın çeşitli biçimleri ve görüntüleriyle yüz yüze bırakan biz yetişkinler için önemli bir hatırlatma bu aynı zamanda.
Kitap farklı olmak, cinsiyet eşitliği, oyun hakkına sahip olmak gibi hakların yanı sıra; doğa ve canlılarla barış ve saygı içinde yaşamanın da bir çocuk hakkı olduğunu fark etmemizi sağlıyor.
Bu kitap tüm içeriği ve görselleriyle her çocuğun haklarını öğrenmesi için mutlaka sahip olması gereken bir kaynak. Ama bu, çocuklarla da sınırlı değil elbette. Hakları bu yalınlığı ile bilmek çocuklarla kurulan her ilişkiyi daha da güçlendirecektir. Yetişkin olmanın vahametine kendini kaptırmış ve çocukları görmemeye alışmış yetişkinlere de mutlaka kitabı alıp hediye edebilirsiniz.
Özgün adı: J’ai le droit d’étre un enfant
Yazarı: Allain Serres
Resimleyen: Aurélia Fronty
Çeviren: Füsun Önen
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Yayın Yılı: 2015
Yaş Grubu: 3+
