Moritanya, Batı Sahra ve Fas’ın güneyindeki kırsal bölgelerde yaygın olan “leblouh” geleneğini duymamış olabilirsiniz (…) Bu acımasız geleneğe maruz bırakılan genç kadınlar, her gün yüksek kaloriler tüketmeye zorlandıkları kilo alma kamplarına gönderiliyorlar.
Afrika toplumları çoğunlukla partiyarkal özelliklere sahip olmakla beraber kıtanın çeşitli geleneksel pratiklerinin yükünü de genellikle genç kızlar ve kadınlar çekiyor.
Örneğin Malavi, Kenya ve Uganda gibi ülkelerde “cinsel arınma” adı verilen korkunç bir uygulama ile ergenliğe giren, kocasını kaybeden veya kürtaj yaptırmış kadınlar, bu cinsel arınma ritüelinin parçası olarak seks yapmaya zorlanıyor. Ayrıca başka bir korkunç uygulama da kadın sünneti aracılığı ile klitorisin “kadınlığa geçiş töreni” adı altında kesilmesi.
Ancak Moritanya, Batı Sahra ve Fas’ın güneyindeki kırsal bölgelerde yaygın olan “leblouh” geleneğini duymamış olabilirsiniz.
Leblouh, neredeyse beş yaşından başlayarak küçük kızları evliliğe hazırlamak için onlara zorla yemek yedirme sürecidir. Moritanya’nın bazı bölgelerinde iri kadınların çok daha çekici olduğu düşünülürken daha zayıf bireylerin evliliği çok daha az hak ettiğine inanılır. Şaşırtıcı biçimde, leblouh uygulaması ülkede hiçbir zaman yasaklanmadı. Bu da cezasız bir şekilde uygulanmaya devam etmesine izin verildiği anlamına geliyor.
Bu acımasız geleneğe maruz bırakılan genç kadınlar, her gün yüksek kaloriler tüketmeye zorlandıkları kilo alma kamplarına gönderiliyorlar. Bu kamplar “şişmanlatıcı” olarak bilinen yaşlı kadınlar tarafından idare ediliyor.
CNN muhabiri Mohamed Yahya Abdul Wedoud ile yapılan bir röportajda 25 yaşındaki Mariam Mint Ahmed, leblouh geleneği ile olan kişisel tecrübesini paylaşıyor.
“Gençler olarak kendi yaşamlarımıza zarar veren bu geleneği sonlandırmak bizlerin görevi,” diyor. “İstemediği halde zorla şişmanlatılan suçsuz günahsız o kadar çok genç kadın tanıyorum ki. Ve çoğunluğu da hastalanıyor. Onların sürekli dolaşım bozuklukları, hipertansiyon ve kalp hastalıkları ile boğuştuğunu gördükçe çok üzülüyorum.”
“Moritanya’daki genç kadınlar leblouh geleneğine çok fazla maruz kalıyor. Büyük miktarda besinler tüketmeye ve keçi ya da ineklerin sütlerini içmeye zorlanıyorlar” diye ekliyor Mint Ahmed. Ayrıca yemeklerini bitirmeyen kadınların sürekli azarlandığını belirtiyor.
Mint’in dile getirdiğine göre disiplin sağlamak için kullandıkları yöntemlerden biri genç kızların ayak parmaklarını çubuklara bağlayarak ağırlık uygulamak. Bu şekilde bağlanan ağırlıklar kadınların ayaklarına acı veriyor.
Bu kadınlar günlük beslenme diyetlerini 16.000 kaloriye çıkarmaya zorlanıyorlar. Zaten bu sıklıkla, kusmaya başladıkları nokta oluyor. Genellikle dört öğün tüketiyorlar. Kahvaltıda genç kadınların büyük kısmı deve sütüyle beraber zeytinyağına bandırılmış ekmek kırıntıları tüketiyor. Gün içerisinde ekmek, keçi eti, incir, kuskus ve yine deve sütünden oluşan birkaç öğün yiyorlar. Zorla yemek yedirildikten sonra kadınların hareket etmesi veya herhangi bir aktiviye yapması kısıtlanıyor ve dinlendiriliyorlar.
Tijanniya Mint Tijani de bu zorla şişmanlama kamplarına gönderilen genç kadınlarından bir diğeri. “Diğer genç kadınlarla tanışmak ve çok tatlı şeyler yiyebilmek için tatile gidiyorsun” demiş annesi, Marie Claire’e göre. En başta Tijanniya heyecanla bekliyormuş kampı. “Eve döndüğümde çok hoş bir kadın olacağımı söyledi bana” diyerek hatırlıyor o günleri.
Yalnızca on gün sonra 14 yaşındaki Tijanniya, Sahra Çölü’nde kumtaşından yapılmış kapalı bir kulübede yaşamaya zorlanmıştı. Daha fazla yemeyi reddettiği zamanlarda 50 yaşındaki Aminetou Mint Elhacen tarafından sık sık sopayla dövülüyordu. Dahası, eğer kusacak olursa, Mint Elhacen onu kusmuğunu da yemeye zorluyordu. “Amaç, kızları vücutları balon gibi patlayana kadar yedirmeye devam etmek” diyor.
“Midem zarar gördü”
“Midem zarar gördü” diyor Tijanniya. “Şişman olmamayı tercih ederdim. Pek keyifli bir durum değil. Şimdi neden okulda o gezilerden şişman dönen kızların öncesinde çok daha güzel olduğunu anlayabiliyorum. Spor yapmayı çok seviyorum. Şişman olduğumda hızlı koşamayacağımdan korkuyorum hep.”
Tijanniya Fransızca öğretmeni olmak istiyor fakat Elhacen, ailesinin çoktan onun için bir evlilik organize ettiğini söylüyor. “Onun yapacağı şey bebekler doğurup, hayat arkadaşının kafasını yaslayacağı sağlam bir omuz olmak. Göbeği kat kat, bacakları iri olmalı ve boynunun etrafında da kalın şişkinlikler bulunmalı. Eğer bir de çatlak izleri olursa, aileleri bana fazladan ödeme yapıyorlar.”
Bu rahatsız edici deneyimin bir başka mağduru Souadou Isselmou, kutular dolusu tahıl yemeye zorlandığında buna o kadar sinirlenmişti ki bir kısmını koltukaltlarına sıkıştırarak saklıyor ve sonrasında tuvalete atıyordu. “Elbisemin altına saklamaya çalışıyordum” diyor. “Arada sırada yakalanıyordum ama yine de her şeye rağmen bir kısmını atmanın bir yolunu buluyordum.”
Yedi yaşından beri ailesi ona günlük olarak iki leğen tahıl ve kuskus getiriyordu. “Bu sayede erkekler benimle evlenecekti. 13 yaşında kuzenimle evlendim ve bir yıl sonra ilk çocuğum doğdu” diye anlatıyor Thomson Reuters Vakfı’na.
Ne yazık ki Moritanya’da bu geleneğin büyük oranda destekçisi var. “Ben şahsen kızları şişmanlatmanın bir ihtiyaçtan daha fazlası olduğunu düşünüyorum. Zayıf kızlar ailelerine ve hatta kabilelerine utanç getiriyorlar. Ayrıca toplum nezdinde herhangi bir erkeğe çekici gelmeleri de çok zor” diyor 55 yaşındaki Achetou Mint Taleb. “İki kızım vardı ve onları sekiz yaşından on yaşına kadar şişmanlattım, ikisi de kocaman oldu, hızlıca evlendiler ve henüz on yedi yaşına gelmeden çocukları oldu. Aileleri ile ilgilenip hafta sonları da beni görmeye geliyorlar. Yaptığım şey ile gurur duyuyorum şu anda.”
Bu kızların zorlandığı şey gerçekten mide bulandırıcı. Kendi bedenleri üzerinde hiçbir söz hakkı tanınmadan onlara bir hayat biçimi dayatılıyor. Dahası, büyük bedenleri dolayısıyla yaşam kaliteleri de baltalanmış durumda ve bu fazla beslenme bir yığın sağlık problemine sebep oluyor.
Umuyoruz ki bu gelenek yakın gelecekte uluslararası bir görünürlük elde eder ve kadınları baskı ve kontrol altında hissettiren diğer “geleneklere” karşı olduğu gibi bununla da bir mücadeleye girişilir.
